Ngành ngân hàng Việt Nam đang bước vào một giai đoạn đầy tiềm năng với nhiều động lực tăng trưởng mạnh mẽ, bao gồm tăng trưởng tín dụng, lãi suất ổn định, và nhu cầu vốn của nền kinh tế đang hồi phục. Tuy nhiên, theo các chuyên gia chứng khoán, những rủi ro về nợ xấu, áp lực chi phí vốn và sự cạnh tranh gay gắt vẫn đang là các yếu tố nhà đầu tư cần quan tâm…
Triển vọng tích cực cổ phiếu ngân hàng năm 2024
Theo Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCBS), ngành ngân hàng đã có một sự chuyển biến mạnh mẽ trong quý 3/2024 khi tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống đạt 7,15% tính đến tháng 9/2024. Đây là một mức tăng trưởng đáng khích lệ, nhất là khi so với mức tăng trưởng hơn 5% cùng kỳ năm 2023. Động lực chính đến từ các lĩnh vực sản xuất, xây dựng và bất động sản, khi nhu cầu vốn từ doanh nghiệp bắt đầu tăng trở lại. Đặc biệt, các ngân hàng có tỷ trọng cho vay doanh nghiệp cao như TCB, VPB và HDB đã ghi nhận sự tăng trưởng khả quan nhờ thị trường bất động sản dần hồi phục.
Tuy nhiên, tín dụng bán lẻ, đặc biệt là cho vay mua nhà, vẫn chưa có sự phục hồi mạnh mẽ như kỳ vọng. Tỷ lệ tín dụng bán lẻ trên tổng dư nợ giảm xuống 43% vào quý 2/2024 so với mức 44,2% cuối năm 2023. Điều này cho thấy người tiêu dùng vẫn còn dè dặt trong việc vay mượn, chủ yếu do tình trạng hạn chế nguồn cung nhà ở và biến động giá bất động sản.
Một yếu tố khác tác động đến triển vọng ngành là lãi suất cho vay trung bình đã giảm khoảng 0,4% từ mức đỉnh vào quý 1/2023, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp và cá nhân vay vốn. Tuy nhiên, nhóm ngân hàng tư nhân như MBB, TPB và VPB đã tận dụng tốt cơ hội này khi hạ lãi suất để thu hút khách hàng mới. Mặc dù lãi suất giảm, nhưng sự phục hồi kinh tế đã giúp các ngân hàng duy trì tăng trưởng tín dụng ổn định. Tăng trưởng tín dụng cả năm 2024 dự kiến sẽ đạt 14% nhờ các lĩnh vực bất động sản, sản xuất và đầu tư công.
Nợ xấu vẫn là một điểm tối trong bức tranh phục hồi của ngành ngân hàng. Tỷ lệ nợ xấu nội bảng toàn hệ thống đã tăng lên 2,22% vào cuối quý 2/2024. Nguyên nhân chính đến từ lĩnh vực bất động sản và doanh nghiệp nhỏ, khi nhiều doanh nghiệp không đủ khả năng thanh toán các khoản vay đến hạn. Đặc biệt, các ngân hàng có tỷ trọng cho vay bất động sản cao như TCB và HDB có thể đối mặt với rủi ro nợ xấu tăng mạnh nếu thị trường bất động sản không phục hồi như kỳ vọng.
Trong khi đó, các ngân hàng lớn như VCB và BID với bộ đệm dự phòng mạnh mẽ sẽ có khả năng ứng phó tốt hơn với rủi ro nợ xấu. Đối với các ngân hàng nhỏ hơn, áp lực trích lập dự phòng rủi ro cao hơn sẽ ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận trong những quý tới.
Song nhìn trong bức tranh tổng thể, ngành ngân hàng vẫn tiếp tục là một trong những lĩnh vực có tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ trong năm 2024 nhờ sự phục hồi của nền kinh tế và chính sách điều hành lãi suất hợp lý. Lãi suất cho vay được duy trì ở mức thấp, tạo điều kiện cho tăng trưởng tín dụng, đặc biệt trong mảng cho vay doanh nghiệp sản xuất kinh doanh hỗ trợ nền kinh tế và mua nhà.
Các ngân hàng như ACB, MBB và TCB được hưởng lợi lớn từ nhu cầu vốn tăng mạnh từ phía doanh nghiệp và người tiêu dùng. Đặc biệt, ACB với chất lượng tài sản tốt và chiến lược mở rộng tín dụng bán lẻ đang trở thành một trong những lựa chọn hàng đầu cho nhà đầu tư.
Tuy nhiên, tiềm năng tăng trưởng của ngành vẫn đi kèm với những thách thức đáng kể. Sự cạnh tranh gay gắt giữa các ngân hàng tư nhân để giành giật thị phần trong mảng bán lẻ và doanh nghiệp sẽ ảnh hưởng đến biên lợi nhuận của nhiều ngân hàng. Đồng thời, áp lực về quản lý nợ xấu và trích lập dự phòng vẫn là yếu tố quan trọng cần theo dõi.
Trong bối cảnh đó, các chuyên gia chứng khoán cũng gợi ý một số mã cổ phiếu đáng chú về tiềm năng và triển vọng đầu tư như MB, ACB, HDB… Theo đó, Ngân hàng TMCP Quân Đội (MBB) đang có tốc độ tăng trưởng tín dụng hàng đầu trong ngành, dự kiến đạt 25% trong năm 2024. Tỷ lệ CASA của MBB duy trì ở mức cao (40%), giúp giảm chi phí vốn và tăng cường lợi nhuận. Mảng cho vay bán lẻ của ngân hàng này cũng đang được mở rộng mạnh mẽ, đặc biệt là trong lĩnh vực cho vay mua nhà. Song tỷ lệ nợ xấu từ các khoản vay bất động sản vẫn là yếu tố đáng lo ngại, đặc biệt khi thị trường bất động sản chưa hồi phục hoàn toàn.
Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) là một trong những ngân hàng có chiến lược phát triển tín dụng bán lẻ tốt nhất hiện nay, với tỷ lệ nợ xấu rất thấp. Ngân hàng này cũng đang đẩy mạnh các sản phẩm cho vay mua nhà và dịch vụ thanh toán điện tử, giúp tăng cường thu nhập ngoài lãi. Tuy nhiên, ACB phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng mạnh từ các ngân hàng tư nhân khác, đặc biệt trong mảng cho vay bán lẻ.
Ngân hàng Phát triển Nhà TP. Hồ Chí Minh (HDB) có tỷ trọng cho vay doanh nghiệp và bất động sản lớn, đây là những lĩnh vực đang có sự hồi phục mạnh mẽ trong nửa cuối năm 2024. Ngân hàng này cũng được dự báo sẽ tăng trưởng tốt nhờ vào các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ. Song áp lực trích lập dự phòng nợ xấu từ các khoản vay doanh nghiệp vẫn là một rủi ro lớn, đặc biệt khi thị trường chưa ổn định hoàn toàn.
Ngành ngân hàng tuy có tiềm năng nhưng không thể bỏ qua những rủi ro. Nợ xấu từ các khoản vay bất động sản và doanh nghiệp nhỏ vẫn là thách thức lớn. Nếu thị trường bất động sản không hồi phục đúng kỳ vọng, nhiều ngân hàng sẽ gặp khó khăn trong việc xử lý nợ xấu, gây ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận. Bên cạnh đó, sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các ngân hàng tư nhân có thể khiến biên lợi nhuận bị thu hẹp, đặc biệt là trong bối cảnh lãi suất duy trì ở mức thấp. Trong bối cảnh đó, nhà đầu tư nên chọn lọc các ngân hàng có chiến lược phát triển rõ ràng, bộ đệm dự phòng tốt và tỷ lệ nợ xấu ở mức kiểm soát.
