Theo chuyên gia, các thị trường trước thời điểm nâng hạng chính thức thường ghi nhận mức tăng tốt. Vì vậy, năm 2025 là năm phù hợp để nhà đầu tư tích lũy những cổ phiếu hưởng lợi từ câu chuyện nâng hạng.
Giai đoạn nước rút
Mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam đã đạt nhiều bước tiến quan trọng. Gần đây, vào ngày 26/2/2025, Sở giao dịch Chứng khoán TP. HCM (HOSE) đã có công văn gửi các công ty chứng khoán liên quan đến hệ thống giao dịch KRX nhằm chuẩn bị dữ liệu cho đợt kiểm thử sắp tới. KRX là cơ sở hạ tầng cần thiết để rút ngắn thời gian thanh toán và giải quyết tiêu chí chu kỳ thanh toán.
Trước đó, ngày 2/11/2024, cơ chế giao dịch không yêu cầu ký quỹ trước bằng tiền (Non -prefunding) chính thức có hiệu lực sau khi Bộ Tài chính phê duyệt Thông tư 68/2024/TT-BTC, cho phép giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền khi đặt lệnh của nhà đầu tư tổ chức nước ngoài.
Theo đó, nhà đầu tư tổ chức nước ngoài mua chứng khoán ngay trong ngày (T+0) và thanh toán vào các ngày sau (T+1/T+2). Điều này đáp ứng tiêu chí quan trọng để nâng cấp thị trường chứng khoán Việt Nam lên trạng thái Thị trường Mới nổi theo chuẩn FTSE Russell.
Theo các chuyên gia của Công ty cổ phần Chứng khoán Mirae Asset (MASVN), FTSE Russell ghi nhận nỗ lực và khuyến khích công bố các quy tắc hoạt động chi tiết hơn, bao gồm cả việc hoàn thiện vai trò trách nhiệm của các tổ chức thành viên.
Đồng thời, nâng cấp hệ thống hạ tầng và xử lý giao dịch thông qua việc đưa hệ thống KRX vào hoạt động. Song song với đó, đánh giá tính hiệu quả của hệ thống và khắc phục nếu xảy ra lỗi khi giao dịch.
Đội ngũ phân tích kỳ vọng, đến tháng 9/2025 Việt Nam sẽ được quyết định nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi và kỳ vọng được giải ngân từ tháng 3/2026.
Trước thời điểm nâng hạng, thị trường thường ghi nhận mức tăng tốt. Ảnh: T.L
Theo quan sát của MASVN, đa phần các thị trường trước thời điểm nâng hạng chính thức từ 1-2 năm, thị trường chứng khoán đều có dấu hiệu bật tăng. Cụ thể, Qatar tăng hơn 45% từ (từ tháng 9/2013 đến tháng 9/2014), Saudi Arabia tăng hơn 23% (từ tháng 3/2017 đến tháng 3/2018), Romania tăng hơn 18% từ (từ tháng 9/2018 đến tháng 9/2019).
Trong ngắn hạn, các thị trường trước thời điểm nâng hạng chính thức thường ghi nhận mức tăng tốt. Vì vậy, nếu Việt Nam được chính thức nâng hạng từ tháng 9/2025, năm 2025 sẽ là năm phù hợp để nhà đầu tư tích lũy những cổ phiếu hưởng lợi từ câu chuyện nâng hạng.
Bên cạnh đó, về mặt dài hạn, sau thời điểm giải ngân chính thức (cách 6 tháng tới 1 năm so với thời điểm chính thức có thông tin nâng hạng), vốn hóa thị trường ở đa số các thị trường đã được nâng hạng trong quá khứ đều cho thấy mức tăng trưởng tốt tới thời điểm hiện tại.
Thu hút nguồn vốn, tăng khối lượng giao dịch
Chia sẻ về vấn đề nâng hạng, ông Đoàn Hữu Hậu - Giám đốc Dịch vụ Chuyển đổi số và Ứng dụng AI tại FPT Digital, từ năm 2020 đến nay có nhiều bước chuẩn bị liên quan đến chính sách, trong đó có hành động nhằm nâng hạng thị trường thu hút vốn đầu tư nước ngoài, tăng khối lượng giao dịch hàng ngày, đa dạng hoá sản phẩm dịch vụ…
Ông Hậu cho biết, hệ thống KRX đã hoàn thiện kiểm thử, sẵn sàng triển khai toàn diện. Nhờ đó sẽ nâng cao tốc độ và hiệu quả giao dịch, tăng cường minh bạch và bảo mật, nâng cao khả năng kết nối và hội nhập, hỗ trợ toàn diện các nghiệp vụ đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán.
Với KRX, cơ quan chính sách và nhà đầu tư có thể nghĩ tới giao dịch trong ngày. Đây là cú hích cho thị trường vốn Việt Nam. Việc liên thông tất cả các thành viên lưu ký, cho thông tin minh bạch và cụ thể theo thời gian, giúp thu hút nhà đầu tư nước ngoài tham gia thị trường Việt Nam.
Còn ông Nguyễn Sơn - Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSD) cho viết, về câu chuyện nâng hạng, chúng ta đã có sự chuẩn bị cách đây từ 3-5 năm để đáp ứng theo yêu cầu của FTSE và MSCI phù hợp với thực tiễn và quy định pháp luật.
Theo ông Sơn, đến thời điểm hiện tại, về cơ bản đã đáp ứng được các điều kiện của FTSE như bỏ ký quỹ của nhà đầu tư nước ngoài, hay vấn đề về ngôn ngữ tiếng Anh cũng đã thực hiện để nhà đầu tư có thể so sánh trền nền tảng tiếng Việt và tiếng Anh…, hoặc khi đưa KRX vào có thể cho phép bán sản phẩm chứng khoán chờ về, hoặc giao dịch trong ngày, cho phép nhà đầu tư sử dụng tiền quay vòng nhanh hơn.
Hoặc khi đưa vào vận hành mô hình đối tác bù trừ trung tâm (CCP), tất cả nhà đầu tư trong và ngoài nước khi đặt lệnh mua chứng khoán chỉ cần ký quỹ một phần nhỏ so với giá trị đặt mua, tạo nhiều điều kiện cho nhà đầu tư.
“Tuy nhiên, hiện nay hàng hóa chưa thực sự phong phú, các mã lớn khá ít, lâu rồi không có những tên tuổi lớn từ các tập đoàn tư nhân lên sàn, hay doanh nghiệp nhà nước thoái vốn để tạo ra cung hàng lớn có chất lượng, để nhà đầu tư nước ngoài có thể tham gia. Để có được điều này cần phải có cơ chế chính sách, chủ trương từ Đảng và Nhà nước” - ông Sơn nói.
Các chuyên gia đánh giá cao nhóm ngành chứng khoán, là nhóm hưởng lợi trực tiếp nếu thị trường nâng hạng thành công. Cùng với việc thu hút dòng vốn ngoại, thanh khoản thị trường dự kiến tăng cao. Tâm lý đầu tư cải thiện kéo theo dư nợ cho vay ký quỹ tăng, mở rộng biên lợi nhuận tạo kỳ vọng tăng trưởng cho nhóm ngành chứng khoán.
