Dự án Luật Thuế TNCN (sửa đổi) đề xuất thay đổi nguyên tắc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, không chờ CPI biến động trên 20% như trước.
Đề xuất mới về mức giảm trừ gia cảnh đang thu hút nhiều sự quan tâm. Ảnh: Hải Nguyễn
Đề xuất cho phép điều chỉnh theo biến động giá cả và thu nhập
Thông tin từ Bộ Tài chính cho biết, theo chương trình kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, sáng 4.11.2025, Dự án Luật Thuế TNCN (sửa đổi) được Chính phủ trình Quốc hội. Dự án Luật Thuế TNCN (sửa đổi) dự kiến sửa đổi, bổ sung toàn bộ 35 Điều của Luật hiện hành và sẽ thay thế cho Luật Thuế TNCN hiện hành.
Nội dung sửa đổi từ thu nhập chịu thuế; thu nhập được miễn thuế; giảm thuế; thuế đối với cá nhân kinh doanh; giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc; giảm trừ đối với các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo; Biểu thuế lũy tiến từng phần; đến mức phải nộp của một số khoản thu nhập không thường xuyên.
Trước đó, ngày 17.10.2025, UBTVQH đã ban hành Nghị quyết số 110/2025/UBTVQH15 về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân, theo đó, điều chỉnh mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng/tháng, điều chỉnh mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 6,2 triệu đồng/tháng.
Theo tính toán của Bộ Tài chính, với mức giảm trừ gia cảnh mới này thì cá nhân (nếu không có người phụ thuộc) với mức thu nhập 17 triệu đồng/tháng thì người này vẫn chưa phải nộp thuế. Trường hợp cá nhân có 01 người phụ thuộc với mức thu nhập là 24 triệu đồng/tháng thì người này vẫn chưa phải nộp thuế. Trường hợp cá nhân có 02 người phụ thuộc với mức thu nhập là 31 triệu đồng/tháng thì người này vẫn chưa phải nộp thuế.
Dự thảo Luật Thuế TNCN (sửa đổi) sửa đổi nguyên tắc để điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh. Theo quy định tại Luật Thuế TNCN hiện hành giao UBTVQH điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh khi chỉ số CPI biến động trên 20%.
Tuy nhiên, nguyên tắc điều chỉnh khi CPI biến động trên 20% tại Luật Thuế TNCN hiện hành sẽ không còn phù hợp với tình hình biến động của giá cả, thu nhập. Thực tế cho thấy, để chờ CPI tăng trên 20% mới điều chỉnh giảm trừ gia cảnh thì khoảng trên 5 năm, trong khi đó các yếu tố về chi phí, giá cả, thu nhập của người dân có nhiều biến động. Do đó, có thể căn cứ các yếu tố này để điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh mà không chờ CPI biến động trên 20%.
Theo đó, dự thảo Luật quy định giao Chính phủ căn cứ biến động của giá cả, thu nhập điều chỉnh mức giảm trừ để phù hợp với yêu cầu thực tiễn.
Điều chỉnh theo CPI là hợp lý, cần có cơ chế điều chỉnh tự động hàng năm
Về chính sách thuế thu nhập cá nhân, theo bà Lê Yến - Giám đốc Công ty Tư vấn thuế Hà Nội (Hanoi Tax) - nhận định, việc tăng mức giảm trừ gia cảnh lên 15,5 triệu đồng/tháng là kịp thời và phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay. Điều này rất cần thiết cho giai đoạn 1-3 năm tới,” bà nói.
Đánh giá về khả năng điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh tự động hằng năm hoặc thu nhập bình quân, bà Lê Yến cho rằng cần thận trọng: “Cơ chế điều chỉnh tự động là hợp lý nhưng phải linh hoạt. Nếu thay đổi liên tục sẽ gây khó cho thực thi và công tác hướng dẫn”.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Quang Huy - CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi - đánh giá đề xuất tăng mức giảm trừ gia cảnh là một bước tiến hợp lý. "Ở các thành phố lớn, chi phí thực tế về giáo dục, y tế, nhà ở, năng lượng… ở đô thị đều tăng mạnh hơn CPI do lạm phát lõi cao, nhưng mức tăng 15,5 triệu đồng chưa theo kịp tốc độ tăng này”, ông Huy nhận định.
Ông Huy nhấn mạnh cần gắn việc điều chỉnh mức giảm trừ với chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và thu nhập trung vị quốc gia, đồng thời cho phép điều chỉnh tự động hàng năm, thay vì chờ sửa luật.
TS. Nguyễn Ngọc Tú - Giảng viên Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội - cũng cho rằng, quy định về giảm trừ gia cảnh dựa trên chỉ số giá tiêu dùng (CPI) với ngưỡng điều chỉnh khi CPI tăng trên 20% chưa phản ánh đầy đủ mức sống của người lao động.
"Chỉ số CPI bao gồm hơn 700 mặt hàng, trong khi người lao động thường chỉ tiêu dùng một số nhóm hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm, điện, nước. Vì vậy, việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cần xem xét thêm yếu tố này để đảm bảo phù hợp với thực tiễn" - TS. Nguyễn Ngọc Tú đánh giá.
