Việc sửa đổi Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp là cần thiết, song cần phải đảm bảo tính minh bạch, đồng bộ, dễ hiểu, tránh gây khó khăn cho doanh nghiệp.
Qua hơn 15 năm thực hiện Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp đã đạt được nhiều kết quả như xóa bỏ triệt để sự đối xử phân biệt về chính sách thuế giữa các thành phần kinh tế, loại hình doanh nghiệp; thực hiện giảm nghĩa vụ thuế cho doanh nghiệp thông qua việc điều chỉnh giảm mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp phổ thông. Đồng thời, Luật đã điều tiết được hầu hết các khoản thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh, mở rộng cơ sở thuế phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế.
Trước yêu cầu thực tiễn, việc ban hành Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) là hết sức cần thiết
Tuy nhiên, cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp đã bộc lộc một số hạn chế như chưa đáp ứng được các yêu cầu từ thực tiễn và các yêu cầu phát triển mới của nền kinh tế, cũng như đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống pháp luật… Đáng chú ý, Luật hiện nay còn để ngỏ nhiều “khoảng trống” trong điều chỉnh các vấn đề thuế mới phát sinh, đặc biệt là khi Việt Nam đã trở thành thành viên của Diễn đàn chống xói mòn nguồn thu và chuyển lợi nhuận (BEPS) và cam kết thực hiện tối thiểu 4 hành động trong khuôn khổ diễn đàn này, cũng như tham gia sáng kiến thuế tối thiểu toàn cầu.
Trước yêu cầu thực tiễn, việc ban hành Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) là hết sức cần thiết. Mục tiêu nhằm hoàn thiện các quy định về chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp để thể chế hóa kịp thời các chủ trương, định hướng của Đảng, Nhà nước về cải cách hệ thống thuế; đồng thời đảm bảo tính minh bạch, dễ hiểu, dễ thực hiện, và thống nhất với các quy định pháp luật liên quan. Qua đó, góp phần thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư - kinh doanh, khuyến khích và thu hút đầu tư vào các ngành, lĩnh vực và địa bàn ưu tiên.
Theo đó, Dự thảo Luật thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi (Dự thảo) gồm 4 Chương, 20 điều trong đó tập trung sửa đổi các nội dung liên quan đến người nộp thuế và thu nhập chịu thuế; quy định về các khoản thu nhập được miễn thuế, được trừ và không được trừ khi tính thuế; quy định về phương pháp tính thuế và các quy định điều chỉnh thuế suất đối với một số nhóm hàng hóa, dịch vụ phù hợp với yêu cầu, bối cảnh mới.
Nêu ý kiến góp ý về Dự thảo, bà Nguyễn Thị Hạnh, Phó vụ trưởng Vụ Pháp luật, Văn phòng Chính phủ cho biết, hiện nay, nhiều doanh nghiệp không có ý định trốn thuế, tuy nhiên các quy định về miễn, giảm thuế hiện nay còn phức tạp, gây khó khăn trong thực hiện. Do đó, cần đơn giản hóa thủ tục ưu đãi thuế để doanh nghiệp dễ tiếp cận, dễ thực hiện.
Việc sửa đổi Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp cần phải đảm bảo tính minh bạch, đồng bộ, dễ hiểu, tránh gây khó khăn cho doanh nghiệp
Đặc biệt, bà Hạnh đề xuất, cần bổ sung rõ ràng các lĩnh vực được ưu đãi thuế như phát triển xanh, sản phẩm thân thiện với môi trường… để tạo cơ sở pháp lý rõ ràng cho việc áp dụng. Đồng thời, cần nghiên cứu bổ sung các chính sách mới xuất hiện trong thực tiễn, liên quan đến nhóm lao động yếu thế như lao động nữ, người khuyết tật - hiện nay chưa được hưởng các ưu đãi thuế tương xứng. Cần có chính sách hỗ trợ vượt trội cho các đối tượng này. Ngoài ra, cần xem xét chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp cho người nghỉ hưu sớm, người thôi việc, và tạo điều kiện cho doanh nghiệp sử dụng các nhóm đối tượng này được hưởng ưu đãi thuế phù hợp.
“Về hộ kinh doanh, cần có chính sách khuyến khích chuyển đổi lên doanh nghiệp. Việc này không chỉ giúp doanh nghiệp tiếp cận tốt hơn các chính sách, mà còn góp phần tăng thu cho ngân sách nhà nước. Nếu thu đúng, thu đủ thuế trong các lĩnh vực như thương mại điện tử xuyên biên giới hay từ hộ kinh doanh, nguồn thu ngân sách có thể tăng đáng kể”, bà Hạnh nhấn mạnh.
Đồng tình với quan điểm không để sắc thuế trở nên phức tạp, PGS, TS Đinh Trọng Thịnh, Giảng viên cao cấp Học viện Tài chính cho rằng, các sắc thuế phải đơn giản, rõ ràng, dễ hiểu, đảm bảo công bằng đối với mọi đối tượng, không làm hệ thống thuế phức tạp thêm bằng các ưu đãi chắp vá đối với một vài đối tượng nộp thuế.
“Việc chia nhỏ các mức thuế suất trong một sắc thuế khiến chính sách trở nên phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ thông đồng, trốn thuế hoặc tham nhũng do áp dụng sai ưu đãi về thuế suất”, ông Thịnh chia sẻ.
Theo ông Thịnh, các quy định về thời điểm, phương thức và số thuế phải nộp cần rõ ràng, minh bạch với từng người nộp thuế. Việc đánh thuế nên thuận tiện và tạo điều kiện tối đa cho người dân, doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ thuế một cách dễ dàng.
Bài: Yến Nhung - Ảnh: Quốc Tuấn
