Trong những năm qua, bên cạnh việc trúng loạt gói thầu có giá trị lớn nhưng tỉ lệ tiết kiệm chỉ xấp xỉ 1%, SC5 liên tiếp báo lãi “mỏng”, tổng nợ cao gấp nhiều lần vốn chủ.

Loạt gói thầu giá trị lớn, tiết kiệm xấp xỉ 1%

Được biết, CTCP Xây dựng số 5 tiền thân là xí nghiệp Xây dựng số 5, trực thuộc tổng công ty Xây dựng số 1 – Bộ Xây dựng. Đến năm 2004, công ty thực hiện cổ phần hóa và đổi tên. Năm 2007, cổ phiếu của công ty chính thức được giao dịch tại sở Giao dịch Chứng khoán Tp. Hồ Chí Minh (HoSE) với mã chứng khoán SC5.

Trụ sở doanh nghiệp được đặt tại số 137 Lê Quang Định, phường 14, quận Bình Thạnh, TP.Hồ Chí Minh. Người đại diện là ông Nguyễn Đình Dũng – Tổng giám đốc, hiện sở hữu 24,23% cổ phần công ty.

SC5 được xem là một “ông lớn” trong làng đấu thầu khi dữ liệu từ hệ thống mạng đấu thầu Quốc gia tính đến ngày 25/10/2024 cho thấy, công ty đã tham gia 80 gói thầu, trong đó trúng 51 gói với tổng giá trị hơn 16.395 tỷ đồng, tỉ lệ trung bình giá trúng thầu so với giá dự toán đạt 96.37%.

Khảo sát một số gói thầu mà SC5 đã trúng (trong cả vai trò nhà thầu độc lập và liên danh), nhiều gói có giá trị từ vài chục tỷ đồng đến cả nghìn tỷ đồng, tuy nhiên tỉ lệ tiết kiệm chỉ mang tính “tượng trưng”, trên dưới mức 1%.

Khảo sát một số gói thầu SC5 đã trúng có giá trị từ vài chục tỷ đồng đến cả nghìn tỷ đồng, tuy nhiên tỉ lệ tiết kiệm chỉ xấp xỉ mức 1%.

Đơn cử như "gói thầu EPC: Thiết kế, xây dựng, cung cấp và lắp đặt thiết bị” do BQLCDA Đầu tư cơ sở hạ tầng ưu tiên Tp. Đà Nẵng làm chủ đầu tư, liên danh SC5 – WASE (CTCP Tư vấn Cấp thoát nước và Môi trường) đã trúng thầu với giá hơn 1.288 tỷ đồng, tiết kiệm hơn 9 tỷ đồng cho ngân sách thành phố, tương ứng tỉ lệ 0,72% (Quyết định số 22/QĐ-BQL ngày 9/2/2021).

Bên cạnh đó, cũng vào năm 2021, SC5 trong vai trò nhà thầu liên danh đã trúng 2 gói thầu “Thi công xây dựng và thử tĩnh tải cọc” (Quyết định số 300/QĐ-DDCN ngày 22/7/2021) và “Thi công xây dựng và cung cấp, lắp đặt thiết bị” (Quyết định số 500/QĐ-DDCN ngày 5/11/2021) do Ban QLDA ĐTXD các công trình dân dụng và công nghiệp Tp. HCM làm chủ đầu tư.

Giá trúng thầu lần lượt khoảng 478,3 tỷ đồng và 1.806 tỷ đồng, tỉ lệ tiết kiệm đạt 0,5% và 1,38%.

Cũng tại Ban QLDA ĐTXD các công trình dân dụng và công nghiệp Tp. HCM, năm 2022, liên danh CBM - 52 - SC5 đã trúng gói thầu “Thi công xây lắp” thuộc dự án Xây dựng Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch (Cơ sở 2) với giá hơn 2.059 tỷ đồng, tiết kiệm 1,58% (Quyết định số 397/QĐ-DDCN ngày 22/12/2022).

Quyết định số 397/QĐ-DDCN ngày 22/12/2022.

Bước sang năm 2023, SC5 cùng 4 thành viên khác trong liên danh đã “một mình một ngựa” trúng “Gói thầu số 20: Thi công xây lắp hệ thống đường ống (bao gồm cả scada, điện, nhà quản lý, đường quản lý)” do Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 7 làm chủ đầu tư.

Với giá trúng thầu hơn 272,8 tỷ đồng, số tiền tiết kiệm cho ngân sách Nhà nước do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quản lý là hơn 1,3 tỷ đồng, tương ứng tỉ lệ 0,51% (Quyết định số 999/QĐ-BQL ngày 19/12/2023).

Quyết định số 999/QĐ-BQL ngày 19/12/2023.

Đến năm 2024, trong vai trò nhà thầu độc lập, SC5 đã vượt qua liên danh CMC- Đê Linh – Hải Minh để trúng gói thầu thi công xây dựng do Trường Đại học Đồng Tháp làm chủ đầu tư với giá hơn 80,7 tỷ đồng, tiết kiệm “vỏn vẹn” hơn 90 triệu đồng cho ngân sách Nhà nước và nguồn thu hợp pháp của nhà trường, đạt tỉ lệ 0,11% (Quyết định số 1394/QĐ-ĐHĐT ngày 3/4/2024).

Quyết định số 1394/QĐ-ĐHĐT ngày 3/4/2024.

Nhiều chuyên gia lĩnh vực đấu thầu cho rằng, không có quy định giá trị tiết kiệm bao nhiêu là đúng và đủ trong đấu thầu, nhưng tỉ lệ càng cao thì càng có lợi cho ngân sách. Còn ngược lại, nếu tỉ lệ tiết kiệm sau đấu thầu thấp có thể ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của đấu thầu cũng như vai trò tiết giảm ngân sách của các chủ đầu tư.

Lãi “mỏng”, tổng nợ gấp gần 6 lần vốn chủ, dòng tiền âm nặng

Liên quan đến tình hình tài chính của SC5, việc liên tiếp trúng những gói thầu có giá trị lớn đã góp phần đem về cho công ty hàng nghìn tỷ đồng doanh thu mỗi năm.

Cụ thể, trong giai đoạn 2020 - 2023, SC5 báo cáo doanh thu thuần đạt 1.901 tỷ đồng trong năm 2020, giảm nhẹ còn 1.729 tỷ đồng năm 2021, tăng mạnh lên 2.609 tỷ đồng năm 2022 và tiếp tục “đi ngang” ở mức 2.607 tỷ đồng vào năm 2023.

Mới đây, theo báo cáo tài chính bán niên năm 2024, SC5 ghi nhận 1.267 tỷ đồng doanh thu thuần, tăng trưởng 35% so với cùng kỳ. Trừ đi thuế và các chi phí khác, công ty báo lãi ròng 16,8 tỷ đồng, giảm nhẹ 2% so với kết quả bán niên 2023.

Tuy nhiên, mức lợi nhuận này có vẻ chưa tương xứng với doanh thu “khủng” của SC5 khi biên lợi nhuận ròng bán niên 2024 của doanh nghiệp chỉ đạt mức 1,33%. Tương tự với các năm trước, biên lãi ròng của SC5 loanh quanh từ 1-2%, lần lượt đạt 1,85% (năm 2020), 1,96% (năm 2021), 0,86% (năm 2022) và 1,39% (năm 2023).

Tại ngày 30/6/2024, tổng tài sản của SC5 ở mức 2.469 tỷ đồng, giảm 3% so với đầu năm, tập trung chủ yếu ở các khoản phải thu ngắn hạn 829,2 tỷ đồng (chiếm 33%) và hàng tồn kho 1.090 tỷ đồng (44%). Như vậy, có đến gần 80% cơ cấu tài sản của SC5 nằm ở hàng tồn kho và các khoản phải thu.

Phía bên kia bảng cân đối kế toán, nợ phải trả của doanh nghiệp ở mức 2.105 tỷ đồng với gần 99% là nợ ngắn hạn, tương ứng 2.080 tỷ đồng. Với vốn chủ sở hữu 363,9 tỷ đồng, hệ số nợ phải trả/vốn chủ sở hữu (D/E) của SC5 là 5,78 lần, tức tổng nợ đã cao hơn gần 6 lần vốn chủ.

Dẫu biết xây dựng là ngành có đặc thù thâm dụng vốn cao, thế nhưng việc tổng nợ phải trả gấp nhiều lần vốn chủ sở hữu đã cho thấy công ty đang sử dụng nhiều vốn vay để duy trì hoạt động kinh doanh, dấy lên nhiều nghi ngại, rủi ro trong việc trả nợ, đặc biệt khi tình trạng này đã kéo dài nhiều năm qua.

Ngoài ra, trong 6 tháng đầu năm 2024, lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động đầu tư và tài chính của SC5 dương lần lượt dương 28,8 tỷ đồng và 134,9 tỷ đồng. Thế nhưng, dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh âm tới 423,09 tỷ đồng đã kéo theo lưu chuyển tiền thuần trong kỳ âm nặng tới 259,3 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ âm 94,8 tỷ đồng.

Cuối kỳ, tiền và tương đương tiền của SC5 giảm mạnh từ 603,04 tỷ đồng xuống còn 343,7 tỷ đồng, bao gồm 13,5 tỷ đồng tiền mặt và 326,2 tỷ đồng tiền gửi ngân hàng không kỳ hạn.

Dù vậy, SC5 vẫn chi trả mức lương, thù lao cho các thành viên HĐQT, Ban Giám đốc và Kế toán trưởng có phần “hậu hĩnh” trong bán niên năm 2024. Có thể kể đến ông Phạm Gia Phú – Chủ tịch HĐQT nhận 164 triệu đồng (gấp 6 lần cùng kỳ), ông Nguyễn Đình Dũng – Phó Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc nhận 824,05 triệu đồng (cùng kỳ 509,1 triệu đồng), ông Phạm Văn Tư – Phó Tổng Giám đốc nhận 553,05 triệu đồng (cùng kỳ 259,15 triệu đồng)…

Nguồn: BCTC 6 tháng đầu năm 2024.

Dùng hợp đồng thi công làm tài sản bảo đảm

Theo thông tin từ Hệ thống đăng ký trực tuyến của Cục Đăng ký Quốc gia Giao dịch bảo đảm (Bộ Tư pháp), SC5 đã nhiều lần vay vốn tại ngân hàng, sử dụng các quyền tài sản hoặc các khoản phải thu, nguồn thu từ các hợp đồng thi công để làm tài sản bảo đảm.

Đơn cử như theo hợp đồng số 1683026.22 tại ngân hàng VIB chi nhánh Sài Gòn ký ngày 21/6/2022, tài sản bảo đảm là toàn bộ khoản phải thu, nguồn thu từ hợp đồng xây lắp số: HD-PW-08/2022/HĐXL ngày 16/06/2022 giữa ban QLDA phát triển tổng hợp các đô thị động lực – thành phố Hải Dương và SC5 để thực hiện “Gói thầu HD-PW-08: Xây dựng hệ thống thu gom nước thải và kết nối hộ gia đình cho các khu vực còn lại của phía tây thành phố Hải Dương” với tổng giá trị 315,3 tỷ đồng.

Hay theo hợp đồng số 03QTS/2023/HĐBĐ/NHCT906-SC5 tại ngân hàng Vietinbank chi nhánh 3 Tp. Hồ Chí Minh ký ngày 14/6/2023, tài sản bảo đảm là các quyền tài sản phát sinh từ hợp đồng thi công xây dựng công trình số 4069/HĐ-TCT-QLDA1 ngày 31/05/2023 được ký kết giữa SC5 và Tổng công Ty Cấp nước Sài Gòn TNHH MTV về việc thực hiện “Gói thầu: Cung cấp vật tư và thi công xây dựng thuộc Dự án: Lắp đặt tuyến ống cấp 1 đường Nguyễn Văn Linh, Quận 7, 8, Huyện Bình Chánh (Từ Hương Lộ 34 đến Quốc lộ 1A)”.

Gần đây, theo hợp đồng số 02.441/2023/0175/BĐ ngày 27/8/2024 tại ngân hàng TMCP Thịnh vượng và Phát triển (PGBank) chi nhánh Sài Gòn, SC5 đã dùng tài sản bảo đảm là quyền đòi nợ phát sinh từ Hợp đồng thi công xây dựng công trình số 54/2024/HĐXD-BCTGT ngày 23/08/2024 (ký giữa Ban QLDA ĐTXD các công trình giao thông Đà Nẵng và Liên danh Dacinco - SC5 - Công trình Thủy Hà Nội - Nhất Huy).

Ngọc Bảo-Link gốc