Thiếu quỹ đất, khó tiếp cận nguồn vốn, thủ tục phức tạp, quy định xét duyệt đối tượng được mua nhà quá chặt chẽ… là những yếu tố gây khó khăn cho công tác phát triển nhà ở xã hội (NOXH). Đó là những ghi nhận của Đoàn giám sát UBMTTQ Việt Nam tỉnh trong đợt khảo sát chuyên đề về NOXH giữa tháng 11 vừa qua.
Đoàn giám sát của UBMTTQ Việt Nam tỉnh giám sát một dự án nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh.
Khó tiếp cận vốn ưu đãi
Dự án NOXH (giai đoạn 1) - khu dân cư Sonadezi Hữu Phước (xã Suối Nghệ, huyện Châu Đức) do Công ty CP Sonadezi Châu Đức làm chủ đầu tư. Dự án có quy mô xây dựng 11.677m2 bao gồm 3 khối NOXH (5 tầng), 1 nhà để xe 2 bánh và nhà sinh hoạt cộng đồng với tổng diện tích 4.358m2 và hạ tầng chung phục vụ 210 căn hộ.
Dự án khởi công vào tháng 10/2023. Tính đến tháng 11/2024, block A1 của dự án đang hoàn thiện nội thất và dự kiến hoàn thành tháng 12/2024. Block A2 và A3 thực hiện xong hạng mục đổ bê tông sàn tầng 3, dự kiến hoàn tất thi công tháng 4/2025. Các hạng mục nhà để xe 2 bánh, nhà sinh hoạt cộng đồng đang hoàn thiện.
Ông Hoàng Văn Chi, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Sonadezi Châu Đức cho biết, bên cạnh kết quả đạt được, trong quá trình xây dựng NOXH công ty cũng gặp không ít khó khăn. Cụ thể, dự án NOXH giai đoạn 1 cần nguồn vốn lớn để xây dựng, đặc biệt là nguồn vốn ưu đãi để bảo đảm chi phí và giá thành thấp nhằm đem lại hiệu quả cho dự án và để tiếp cận được khách hàng mục tiêu. Tuy nhiên, đến nay chủ đầu tư chưa tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi 120 ngàn tỷ đồng.
Chủ đầu tư đang sử dụng vốn vay thương mại để đầu tư NOXH. Từ đó làm tăng chi phí đầu tư xây dựng công trình, chi phí lãi vay dẫn đến giá vốn và giá thành sản phẩm của NOXH cũng tăng theo. “Bên cạnh đó, điều kiện mở bán nhà ở hình thành trong tương lai của Luật Nhà ở 2023 quy định không rõ ràng khu vực hoàn thành hệ thống hạ tầng kỹ thuật gây vướng mắc trong việc hoàn thiện thủ tục mở bán”, ông Chi nói.
Dự án nhà ở xã hội Lan Anh 7 đang gặp khó khăn do chưa được cơ quan chức năng xác định giá đất.
Dự án NOXH khu dân cư Lan Anh 7 mở rộng do Công ty TNHH MTV Lan Anh làm chủ đầu tư với quy mô 103 căn NOXH xây dựng trên diện tích 7.524m2 và 84 căn chung cư nhà thu nhập thấp với diện tích 2.650m2. Đến nay, dự án đã hoàn tất 99% thủ tục pháp lý về đất đai, còn 1% đang làm thủ tục chuyển nhượng để xin cấp phép 8 căn NOXH.
Bà Nguyễn Nam Phương, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc công ty cho hay, không chỉ khó tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, công ty còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình thẩm định giá đất, thủ tục pháp lý… Cụ thể, toàn bộ diện tích hơn 111.599m2 đất chuyển mục đích sử dụng chưa được cơ quan chức năng xác định giá đất, gây khó khăn cho chủ đầu tư trong quá trình tách thửa, chuyển nhượng. “Ngoài ra, điều kiện bán NOXH còn khó khăn nên nhiều người dân chưa tiếp cận được NOXH, nhà cho người thu nhập thấp”, bà Phương bày tỏ.
Đơn giản hóa thủ tục đầu tư
Theo kế hoạch về phát triển NOXH trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2023-2025, đến cuối năm 2025, toàn tỉnh có 17 dự án NOXH quy mô 54,3ha được triển khai, bố trí 12.798 căn, đạt 206% so với chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao. Trong đó, có 12 dự án NOXH cho đối tượng thu nhập thấp, bố trí 9.451 căn; 3 dự án cho công nhân KCN, bố trí 3.034 căn; có 2 dự án NOXH trong quỹ đất 20% thuộc dự án nhà ở thương mại, bố trí 313 căn.
Riêng trong năm 2024, mục tiêu của tỉnh là hoàn thành 2 dự án NOXH cho người thu nhập thấp, quy mô 1,9 ha, bố trí 313 căn; phấn đấu hoàn thành thủ tục để khởi công 4 dự án, quy mô 15,6ha, bố trí 6.903 căn. Đồng thời, triển khai các thủ tục chuẩn bị đầu tư cho 9 dự án NOXH cho người thu nhập thấp, quy mô 34,2ha, bố trí 5.685 căn; tiếp tục thi công 1 dự án NOXH huyện Côn Đảo quy mô 0,6ha, bố trí 132 căn; triển khai các thủ tục chuyển đổi dự án NOXH thuộc khu tái định cư số 1 Long Điền thành dự án nhà ở tái định cư.
Tại cuộc họp nghe báo cáo tình hình xây dựng NOXH 9 tháng năm 2024, ông Nguyễn Công Vinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh, để đẩy nhanh tiến độ dự án NOXH, Sở Xây dựng và các sở, ngành, địa phương có liên quan cần tập trung rà soát từng dự án; thống nhất phương án thẩm định trình chấp thuận chủ trương đầu tư cũng như các thủ tục tiếp theo để kêu gọi đầu tư; bảo đảm tiến độ đã cam kết.
UBND tỉnh cũng yêu cầu Sở Xây dựng chủ trì theo dõi, đôn đốc các địa phương đẩy nhanh phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, làm cơ sở kêu gọi đầu tư dự án NOXH; cùng Ngân hàng Nhà nước triển khai có hiệu quả gói hỗ trợ 120 ngàn tỷ đồng theo Nghị quyết số 33/NQ-CP của Chính phủ đến các chủ đầu tư.
Các sở, ngành nghiên cứu tham mưu UBND tỉnh rút ngắn thời gian thực hiện các thủ tục còn lại và thực hiện các thủ tục song song như thủ tục lập hồ sơ mời thầu; thủ tục thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi; thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt đánh giá tác động môi trường; thủ tục lập, thẩm duyệt PCCC…
Trên thực tế, 2 dự án NOXH cho người thu nhập thấp vẫn chưa triển khai, dù theo kế hoạch phải hoàn thành trong năm 2024. Một số dự án NOXH do DN đầu tư thì “mắc kẹt” với những khó khăn, vướng mắc như trên.
Ông Đoàn Hữu Hà Vinh, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Phát triển nhà Bà Rịa-Vũng Tàu (HODECO) đề xuất, để thu hút DN xây dựng NOXH cần phải đơn giản hóa, rút ngắn thời gian làm thủ tục đầu tư, bằng hoặc nhanh hơn so với nhà ở thương mại. Việc phê duyệt quy hoạch chi tiết các dự án cũng cần phải nhanh, có thể làm song song với điều chỉnh quy hoạch phân khu. Ngoài ra, để đảm bảo công trình NOXH có chất lượng tốt hơn, cần phải xem xét lại quy định về suất đầu tư…
Bài, ảnh: QUANG VŨ
