Trong báo cáo cập nhật vĩ mô về biến động tỷ giá USD/VND được công bố mới đây, nhóm phân tích từ Công ty Chứng khoán Phú Hưng (PHS) cho biết, tỷ giá USD/VND trên thị trường liên ngân hàng và thị trường tự do đã tăng lần lượt khoảng 2,1% và 3,4% so với hồi đầu năm.

Chứng khoán Phú Hưng cho rằng, các nguyên nhân chính khiến tỷ giá tăng vẫn đến từ áp lực từ thị trường thế giới; cầu tín dụng yếu; nhập siêu lớn từ khu vực trong nước và nhu cầu trả nợ vay, thanh toán ngoại tệ.

Chỉ số USD-Index (DXY) tiếp tục tăng lên mức cao nhất trong hơn một tháng khi thị trường cho rằng Fed có thể phải duy trì lãi suất cao hơn. Khi so sánh giữa dot plot (biểu đồ chấm) của Fed trong tháng 12/2023 và cuộc họp tháng 3/2023, Chứng khoán Phú Hưng nhận thấy, số lượng quan chức tin rằng lãi suất giảm ba lần trong năm 2024 đã giảm đi.

Do đó, mặc dù Fed vẫn khẳng định sẽ có ba đợt hạ lãi suất trong cuộc họp vừa qua, nhưng nếu sức khỏe nền kinh tế Mỹ vẫn duy trì tốt, lạm phát tiếp tục dai dẳng thì không loại trừ khả năng ngân hàng trung ương Mỹ sẽ điều chỉnh giảm số lần hạ lãi suất. Ngoài ra, Fed cũng có thể dời thời điểm cắt giảm xuống cuộc họp tháng 7, trễ hơn 1 tháng so với ước tính ban đầu.

Theo Chứng khoán Phú Hưng, lãi suất USD neo ở mức cao lâu hơn và USD mạnh hơn khi các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới cắt giảm lãi suất nhanh hơn Fed sẽ khiến cho VND chịu nhiều áp lực trong thời gian tới. Đặc biệt là khi Việt Nam vẫn đang duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng, giữ lãi suất ở mức thấp.

Một nguyên nhân khác khiến tỷ giá chịu áp lực là tín dụng suy yếu. Chứng khoán Phú Hưng cho biết xu hướng này diễn ra bất chấp mặt bằng lãi suất liên tiếp thiết lập các mức thấp kỷ lục mới cho thấy tình hình không khả quan như kỳ vọng.

Các chuyên viên cho rằng tín dụng đang là một trong những điểm nghẽn mà Chính phủ lẫn Ngân hàng Nhà nước đều đang cố gắng tháo gỡ bằng nhiều biện pháp. Theo số liệu từ Tổng Cục Thống kê vừa công bố, tăng trưởng tín dụng tính đến ngày 25/3 đạt 0,26%, thấp hơn đáng kể so với mức tăng 1,99% cùng kỳ năm ngoái.

Chứng khoán Phú Hưng nhận định, hệ thống ngân hàng duy trì lượng lớn thặng dư thanh khoản. Trong bối cảnh này, các phiên gọi thầu luôn nhận được sự quan tâm của các ngân hàng, tỷ lệ trúng thầu cao dù lãi suất chỉ quanh mức 1,4 - 1,9%/năm.

Ngoài vấn đề về thanh khoản tiền VND dồi dào khiến cho chênh lệch lãi suất giữa VND và USD âm sâu, nhóm phân tích cho rằng vấn đề lớn khiến cho tỷ giá liên tục thiết lập các mức cao mới còn đến từ cung cầu ngoại tệ đang không như kỳ vọng.

Lý do là vì mặc dù tăng trưởng xuất khẩu đang rất khả quan nhưng thực tế thặng dư thương mại chỉ ghi nhận ở nhóm doanh nghiệp FDI . Khu vực trong nước tiếp tục nới rộng mức thâm hụt (tính đến 15/3, khu vực trong nước nhập siêu 3,5 tỷ USD).

Trong khi đó, lượng vốn giải ngân FDI ghi nhận tích cực nhưng chưa đủ để lấn át các khoản chi ngoại tệ. Trên thị trường vốn, thị trường có vẻ thiếu vắng các thương vụ M&A, bán vốn nước ngoài trong bối cảnh lãi suất tại các quốc gia phát triển vẫn đang ở mức cao.

Từ những yếu tố trên, Chứng khoán Phú Hưng duy trì quan điểm rằng tỷ giá còn chịu nhiều áp lực và nhiều khả năng Ngân hàng Nhà nước sẽ đưa ra thêm các biện pháp nâng cao để ổn định tình hình.

Cụ thể, lãi suất tín phiếu được dự báo sẽ tiếp tục tăng lên quanh mức 2 – 2,5%/năm. Trong phiên 28/3, lãi suất tín phiếu đã lên mức 2,5%/năm. Điều này có thể là tín hiệu cho thấy phần thặng dư thanh khoản có thể đã giảm đi đáng kể sau khi 14 phiên thầu liên tiếp. Đồng thời, lãi suất trúng thầu cũng có thể tăng cao khi các ngân hàng thương mại cân đối thanh khoản vào cuối quý.

Mức lãi suất tín phiếu sẽ trở thành mức đối chiếu cho các mức lãi suất liên ngân hàng. Qua đó, Chứng khoán Phú Hưng dự kiến lãi suất liên ngân hàng có thể tăng thêm 0,5 – 0,7 điểm phần trăm, tương ứng mức lãi suất qua đêm và 1 tuần ở mức 2 – 2,5%/năm và kéo dài cho đến hết quý 2.

Ngoài ra, Chứng khoán Phú Hưng cũng lưu ý rằng lãi suất liên ngân hàng tăng không ảnh hưởng đến mặt bằng lãi suất huy động và nỗ lực giảm lãi suất cho vay của hệ thống ngân hàng. Tuy nhiên, nó có thể khiến cho lãi suất trái phiếu Chính phủ kỳ hạn ngắn tăng lên.

Tỷ giá được kỳ vọng sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao lâu hơn, dao động quanh vùng 24.780 – 25.000 USD/VND. Áp lực sẽ kéo dài đến cuối quý 2/2024, thời điểm Fed chính thức giảm lãi suất và tín dụng trong nước khơi thông.

Đáng chú ý, nhóm chuyên viên còn dự báo Ngân hàng Nhà nước có thể thực hiện thêm một động thái nữa là bán ngoại tệ kỳ hạn như đã từng thực hiện trong các giai đoạn 2018 và 2022 nếu như tỷ giá tiệm cận ngưỡng 25.000 USD/VND.

Hà Vy