Ông Trần Bá Dương, Chủ tịch HĐQT THACO đã đưa ra các giải pháp, kiến nghị thể hiện rõ vai trò cũng như thực tiễn sinh động, khát vọng của một doanh nghiệp lớn.
Tại Hội nghị của Thường trực Chính phủ làm việc với các doanh nghiệp về giải pháp góp phần phát triển kinh tế - xã hội đất nước diễn ra gần đây, ông Trần Bá Dương, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Trường Hải (THACO) đã đưa ra những giải pháp, kiến nghị thể hiện rõ vai trò cũng như thực tiễn sinh động, khát vọng của một doanh nghiệp lớn, đa ngành mà THACO đang đầu tư, bao gồm ô tô, cơ khí - công nghiệp hỗ trợ, logistics, đầu tư – xây dựng, thương mại - dịch vụ và nông nghiệp.
Ông Trần Bá Dương, Chủ tịch Thaco Group phát biểu tại hội nghị - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
"Công nghiệp xanh" trong ngành ô tô
Về lĩnh vực ô tô, hiện nay giai đoạn này có nhiều thay đổi về công nghệ, đặc biệt là ô tô sử dụng năng lượng mới hướng đến xanh, sạch, phù hợp với COP 26 mà Việt Nam đã ký kết với quốc tế.
THACO đang thực hiện Trung tâm sản xuất ô tô cho các hãng xe quốc tế tại Việt Nam và bán ra các khu vực, đặc biệt là ASEAN, hưởng lợi về FTA. Do thay đổi về công nghệ, hiện nay chúng tôi chỉ đang tập trung thực hiện sản xuất công nghiệp hỗ trợ để giảm giá thành ô tô, bao gồm khung thân vỏ, nội ngoại thất, đặc biệt là các thiết bị điện tử và nền tảng số về thông minh, an toàn.
Ông Trần Bá Dương thông tin, chúng ta nhìn thấy sau năm 2022 dung lượng thị trường lên đến 500.000 xe, nhưng đến năm 2023 thị trường giảm còn 300.000 xe và năm nay thị trường có thể chỉ bằng năm ngoái. Nhất là xe giá dưới 700 triệu đồng tỷ trọng bán là chủ yếu. Như vậy, nếu tính về giá trị thị trường đã bị giảm đến 50%. Đối diện với mức giảm như vậy, kế hoạch chiến lược đầu tư về công nghiệp hỗ trợ và năng lượng mới sẽ gặp những khó khăn nhất định.
Trong năm 2024, THACO đang đang đầu tư vào 7 nhà máy và sang năm sẽ tăng thêm 3 nhà máy nữa, tăng tỷ lệ nội địa hóa cho xe du lịch lên 45% với tất cả linh kiện, phụ tùng mà Việt Nam có lợi thế và không có sự thay đổi nhiều khi thay đổi về công nghệ.
Trong với lĩnh vực ô tô, THACO nhận thấy xu hướng xe xanh là tất yếu. Nhưng nếu chuyển sang xe hoàn toàn thuần điện thì đòi hỏi phải có lộ trình và thời gian để đầu tư về hạ tầng, an toàn và tiện dụng trong sử dụng.
Hiện nay, hầu như các hãng ô tô đang hợp tác với THACO đều phát triển xe điện, nhưng bán vào Việt Nam còn rất hạn chế, chủ yếu bán thí điểm để giảm thiểu rủi ro cho người tiêu dùng.
Trung tâm Công nghiệp ôtô quy mô lớn nhất ASEAN.
Một trong những loại xe hiện nay đang được khuyến khích để làm đó là loại xe hybrid (xe lai) và xe lai hybrid có thêm pin. Hiện nay, xe thuần điện chạy pin bằng hybrid có thêm pin có thể chạy từ 80-150km mà không cần nhiên liệu, hoặc tiêu hao nhiên liệu giảm rất nhiều. Cùng với tiêu chuẩn khí thải Euro 5, sắp tới chúng ta nên coi trọng chỉ tiêu giảm phát carbon.
Do đó, ông Trần Bá Dương đưa ra kiến nghị chiến lược về công nghiệp ô tô. Ông cho biết, từ năm 2014 đến nay, kể cả năm 2018 khi Việt Nam hội nhập ASEAN với mức thuế bằng 0 cùng với rất nhiều FTA đã ký, thì đã đến lúc chúng ta cần xem xét lại về phát thải ô tô.
Về năng lượng xanh thay đổi, theo ông, Đề án chiến lược phát triển lĩnh vực ô tô đến 2030 và 2050 hướng đến sản xuất các động cơ hộp số nhưng chưa bám sát thay đổi về năng lượng xanh. Do đó, ông mong muốn có những hội thảo, cả trong nước và quốc tế để nhìn rõ những thay đổi và xu hướng của thị trường, để thấy được tỷ trọng các loại xe từ xe xăng ít tiêu hao nhiên liệu đến xe lai, xe lai có pin, xe pin có động cơ nhỏ để sạc điện và xe thuần điện.
Việc này thực hiện từng bước thì sẽ phù hợp và tránh được rủi ro khi thay đổi quá nhanh, không theo kịp với tình hình của thị trường cũng như các hạ tầng về điện và về an toàn.
Đầu tư cho công nghiệp hỗ trợ
Về lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, để đầu tư công nghiệp hỗ trợ đòi hỏi sản lượng và công nghệ. Hiện nay, công nghiệp hỗ trợ xuất hiện nhiều trong các ngành nghề. THACO có may mắn đi từ sớm về cơ khí. Cho nên, ngay trong năm 2024 THACO đã xuất khẩu gần 140 triệu USD, thông qua việc bán cho các doanh nghiệp FDI và các doanh nghiệp FDI xuất khẩu, nên đã mang về thêm 20 triệu USD.
Chủ tịch THACO cho rằng, thời gian vừa qua rất vất vả về phòng vệ thương mại, tức là chúng ta sẽ phải kiểm soát rất kỹ các hàm lượng, đặc biệt là nguyên vật liệu và linh kiện phụ trợ từ Trung Quốc. Sang năm, THACO dự định sẽ tăng gấp đôi sản lượng về công nghiệp hỗ trợ.
Sơ mi rơ moóc được sản xuất trên dây chuyền công nghệ tiên tiến.
THACO cũng đang triển khai tiếp khu công nghiệp sản xuất cơ khí công nghiệp hỗ trợ tại miền Nam, vì hiện nay các nước FDI đưa qua đây lắp ráp và chuyển về, trong đó chúng ta cũng có thể sản xuất từ 35 đến 40% các chi tiết, linh kiện phụ tùng cho họ sử dụng.
Trong năm 2024, THACO đã bán linh kiện phụ tùng ô tô cho các nhà sản xuất ô tô trong nước như: Hyundai, Ford, Toyota, Isuzu, mang về doanh thu 13 triệu USD, dự kiến gia tăng doanh thu trong năm tiếp theo.
Về kiến nghị cho lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, ông Dương cho biết, hiện nay chúng ta chưa có chiến lược rõ ràng. Chúng ta nói nhiều về bán dẫn, công nghệ mới, nhưng để tham gia chuỗi giá trị toàn cầu cần có có thời gian.
Trong khi đó, lĩnh vực cơ khí hiện nay đi sâu vào đời sống, đến lao động giản đơn, thậm chí không cần học hành nhiều, thực tế này mang tính lan tỏa và đi vào đời sống công nghiệp tại Việt Nam.
"Chúng tôi mong Chính phủ xem xét vấn đề này, đây cũng là cơ hội để phát triển công nghiệp nền tảng của Việt Nam cũng như xuất khẩu" - chủ tịch THACO cho biết.
Phát triển nông nghiệp tuần hoàn
Về lĩnh vực nông nghiệp, THACO theo đuổi chiến lược sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, tích hợp tuần hoàn trên nền tảng hữu cơ. THACO đã mua lại 84.000ha từ Tập đoàn từ HAGL, với nhiều khu đất xen cài.
Chính phủ Việt Nam, Campuchia và Lào cũng hỗ trợ chúng tôi thực hiện dự án mới và THACO đã mua thêm khoảng 6.000ha nữa. Chúng tôi đã đầu tư 31.000 tỷ đồng ở Campuchia, 19.000 tỷ đồng tại Lào, và 18.000 tỷ đồng tại các tỉnh trong nước.
Trang trại bò của THACO AGRI ở Khu liên hợp Ia Puch.
Đầu tư trong nước khiêm tốn do quy hoạch và thủ tục kéo dài. Ở Lào và Campuchia, chúng tôi đã triển khai mô hình thí điểm để kiểm soát.
Năm nay, doanh thu xuất khẩu nông nghiệp của THACO đạt khoảng 53 triệu USD và trong nước là 1.600 tỷ đồng. Sang năm, dự kiến sẽ đạt 300 triệu USD xuất khẩu, và khoảng 2.500 tỷ đồng từ doanh thu trong nước. Đến năm 2027, sau khi hoàn thành đầu tư, THACO đặt mục tiêu đạt 1 tỷ USD xuất khẩu về nông sản.
Về đề xuất cho lĩnh vực nông nghiệp, hiện nay ở Tây Nguyên chúng ta giữ rừng quá nhiều. Trước đây, chuyển rừng sang sản xuất cao su nhưng không hiệu quả. Giá cao su hiện nay, nếu đất không tốt, không đạt 2,3 tấn/ha thì thua lỗ.
Do đó, nếu chuyển đổi vừa rừng chăn nuôi, vừa nông nghiệp, với các khu liên hợp trồng trọt và chăn nuôi theo mô hình tuần hoàn, sẽ là hướng phát triển mới cho nông nghiệp Việt Nam. Hiện nay, người dân chỉ trồng sầu riêng, năm ngoái dù làm riêng lẻ nhưng đã xuất khẩu được.
Mở rộng hạ tầng giao thông, thương mại
Về lĩnh vực logistics, hiện nay THACO đang phát triển ở Chu Lai. May mắn THACO có chân hàng, đã hình thành được 5 triệu tấn qua cảng Chu Lai, chủ yếu là container. Tuy nhiên, luồng tuyến hiện tại chỉ phục vụ được 30% ra bên ngoài, 70% là của công ty, vì luồng tuyến mới chỉ đạt được tàu 2 vạn tấn.
Cảng Chu Lai đẩy mạnh khai thác tuyến hàng hải trực tiếp đến Ấn Độ.
Chủ tịch THACO cho biết, trước đây, Thủ tướng đã chỉ đạo và chúng tôi sẵn sàng đầu tư gần 4.000 tỷ đồng cho tuyến luồng mới. Tuy nhiên, hiện nay đang chờ Chính phủ phê duyệt quy hoạch và cần có quy hoạch này thì dự án này mới thực hiện được.
Lượng hàng hóa từ Nam Lào về Việt Nam hiện nay rất lớn. Năm nay, riêng khoáng sản là 1 triệu tấn, các mặt hàng khác chiếm hơn 1 triệu tấn nữa. Nhưng đường 14D gần như hư hỏng nặng, còn đường 14E xây dựng rất chậm. Vừa qua, THACO thực hiện 2 dự án BOT và sẽ cố gắng thực hiện những dự án này.
Để làm được, vị chủ tịch cho biết sẽ kết nối 3 vùng: Bắc Campuchia, Cao Nguyên về miền Trung, trong đó có Chu Lai, Quy Nhơn; Nam Lào, Kon Tum về Chu Lai và các tỉnh lân cận từ Quảng Ngãi, Quảng Nam.
Hiện nay, Quảng Ngãi có 1 công ty làm nội thất, xuất khẩu 140 container/ngày, nhưng phải chở ra Đà Nẵng, mất thêm 4,5 triệu đồng/container. Vì vậy, quy hoạch cảng biển miền Trung không nên tập trung vào một chỗ, mà hướng về phía Tây, qua Lào, Campuchia, để cả dãy miền Trung, tất cả cảng biển vẫn có thể hoạt động tốt.
"Rất mong Bộ Giao thông và Chính phủ xem xét lại những thay đổi lớn này để có thể điều chỉnh nâng cấp cảng. Chúng tôi làm cảng tư nhân thì không dại gì đầu tư lớn nếu không có hiệu quả" - ông bày tỏ.
Về thương mại - dịch vụ, trong dịch Covid-19, THACO đã mua lại hệ thống siêu thị của Emart. Hiện nay, THACO đã hình thành được 3 trung tâm lớn về đại siêu thị và trung tâm thương mại tại Việt Nam theo thế hệ mới.
Cuối năm nay và sang năm 2025, chúng tôi sẽ đầu tư thêm 3 trung tâm, và đến 2027, chúng tôi có 16 hệ thống, mong muốn cùng với Aeon trở thành hệ thống trung tâm thương mại và siêu thị dẫn dắt thị trường trong nước.
Ngoài ra, sang năm 2025, khi THACO hoàn thành cơ bản nông nghiệp và có doanh thu nhất định, chúng tôi đang nghiên cứu và nhận đấu thầu đầu tư một số dự án kết cấu hạ tầng trong những năm tới.
Về hoạt động trách nhiệm xã hội, THACO có kế hoạch thực hiện hàng năm. Vừa qua, trong dịch Covid-19, THACO đã sản xuất được nhiều xe cứu thương. Trong thiên tai mới đây tại miền núi, như Thủ tướng chia sẻ, “chúng ta phải biết cách sống với thiên tai trong thế hệ mới”.
Chúng tôi có kinh nghiệm trồng rừng và quy hoạch. Hai, ba năm trước tại tỉnh Quảng Nam, một cơn lũ quét đã xóa sổ một ngôi làng, chúng tôi đã thiết kế lại nhà dạng nhẹ và xây dựng lại nguyên ngôi làng đó.
Thời gian tới, cá nhân tôi và đội ngũ anh em sẽ ra phía Bắc xem lại các tầng đất, trồng các loại cây rừng để giữ được tầng đất, đồng thời xây nhà với móng cứng, nhà ở trên thì nhẹ và tốt.
Ở nông trường, chúng tôi có 60.000 công nhân, 1 nhà chỉ có 6 người, chúng tôi đang xây được 1.000 căn nhà và xây rất nhanh. Chúng tôi sẽ trình mẫu nhà này và chọn ra để thực hiện một vài công trình mang tính thiết thực và bền vững.
Nguyễn Việt
