Các cường quốc hàng đầu EU dần nghiêng về phương án tịch thu hơn 200 tỉ euro tiền đóng băng của Nga để làm đòn bẩy ép Mátxcơva.
Khoảng 190 tỉ euro tiền đóng băng của Nga hiện nằm trong cơ quan lưu ký Euroclear ở Bỉ. Ảnh: Xinhua
Tờ Financial Times đưa tin, các cường quốc lớn nhất châu Âu đang ủng hộ nỗ lực tịch thu hơn 200 tỉ euro tài sản bị đóng băng của Nga khi họ lập kế hoạch cho một thỏa thuận ngừng bắn ở Ukraina.
Pháp và Đức, trước đây phản đối việc tịch thu toàn bộ tài sản của Nga ở EU, đang thảo luận với Anh và các quốc gia khác về cách thức sử dụng số tiền khổng lồ này.
Theo các nguồn thạo tin, giới chức Pháp đã đưa ra đề xuất: nếu Nga vi phạm thỏa thuận ngừng bắn trong tương lai, các nước châu Âu sẽ tịch thu tài sản này để đảm bảo an ninh hậu xung đột cho Ukraina.
Phương án tịch thu được xem là gây chấn động bởi các nước châu Âu coi đây là đòn bẩy ép Nga tuân thủ bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào, là nguồn đảm bảo tài chính cho Ukraina sau xung đột, đồng thời đánh dấu bước ngoặt lớn khi EU có thể phá bỏ những rào cản pháp lý trước đây.
Các cuộc đàm phán diễn ra trong bối cảnh châu Âu đang thúc đẩy nỗ lực ngoại giao, do Pháp và Anh dẫn đầu, nhằm đưa ra một kế hoạch hòa bình cho Ukraina.
Các cuộc đàm phán cũng được thúc đẩy bởi quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối thoại song phương với Mátxcơva nhằm chấm dứt xung đột Nga - Ukraina.
Các đồng minh G7 đã đóng băng khoảng 300 tỉ euro tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga vào năm 2022 sau khi nước này tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina. Phần lớn số tiền nói trên - khoảng 190 tỉ euro - nằm trong cơ quan lưu ký Euroclear của Bỉ, phần còn lại do Pháp, Anh, Nhật Bản, Thụy Sĩ và Mỹ nắm giữ.
Hiện tại, lợi nhuận từ các tài sản này - chủ yếu là tiền mặt và trái phiếu chính phủ - đang được sử dụng để hỗ trợ Ukraina, nhưng phần vốn vẫn chưa bị động đến.
Các quốc gia bao gồm Ukraina, Ba Lan và các nước vùng Baltic từ lâu đã thúc đẩy việc tịch thu cả phần vốn nhưng các nước hàng đầu EU như Đức, Pháp và Bỉ trước đây đã phản đối vì lo ngại rằng, việc tịch thu tài sản nhà nước sẽ tạo tiền lệ.
Ngân hàng Trung ương châu Âu cũng lo ngại vị thế của đồng euro trên thị trường dự trữ ngoại hối sẽ bị đe dọa.
Trong các cuộc đàm phán với Tổng thống Mỹ Donald Trump tuần trước, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thừa nhận rằng, việc tịch thu ngay lập tức có thể không phù hợp với luật pháp quốc tế, nhưng đây có thể là “quân bài mặc cả” trong đàm phán chấm dứt xung đột.
Thủ tướng tương lai cỉa Đức Friedrich Merz cho biết, ông sẽ cân nhắc ủng hộ một đề xuất liên quan đến việc tịch thu tài sản bị đóng băng của Nga. Ông Merz dự kiến thảo luận với Thủ tướng lâm thời Olaf Scholz vào ngày 5.3 để thống nhất lập trường trước hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo EU vào ngày 6.3. Người phát ngôn của ông Scholz từ chối bình luận.
Thủ tướng Anh Sir Keir Starmer hôm 3.3 cho hay, London đang xem xét cách sử dụng các tài sản bị phong tỏa. Ông Starmer đã ký một thỏa thuận với Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky, theo đó Anh sẽ cho Ukraina vay 2,26 tỉ bảng Anh, khoản vay này được bảo đảm bằng lợi nhuận thu được từ các tài sản Nga bị đóng băng.
Mối lo ngại về việc Mỹ dừng viện trợ quân sự cho Ukraina đã thúc đẩy nhiều nước châu Âu xem xét tịch thu tài sản Nga như một công cụ gây sức ép và hỗ trợ Ukraina cả về tài chính lẫn chiến lược.
