Kết thúc quý I/2024, nhiều doanh nghiệp thuỷ điện có kết quả kinh doanh không mấy thuận lợi. Do hiện tượng El Nino năm nay kéo dài, các doanh nghiệp thuỷ điện vẫn có thể gặp nhiều thách thức trong quý II.

Lợi nhuận lao dốc

Quý đầu năm, theo báo cáo tài chính của Công ty CP Thủy điện Hủa Na (Mã CK: HNA), doanh thu thuần đạt 102,3 tỷ đồng, giảm 48% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá vốn hàng bán giảm ít hơn doanh thu, ở mức 97,3 tỷ đồng (giảm 12% so với cùng kỳ). Lãi gộp kỳ này giảm sâu 94% xuống còn vỏn vẹn 5 tỷ đồng. Khép lại quý I/2023, HNA báo lỗ 3,8 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ lãi tới 73,4 tỷ đồng.

Giải trình về kết quả kinh doanh 3 tháng đầu năm, HNA cho biết, trong quý I/2024, lượng nước về hồ bình quân chỉ bằng 49,73% so với cùng kỳ. Sản lượng điện trong kỳ chỉ đạt 75,07 triệu kWh, ít hơn 50,46 triệu kWh so với cùng kỳ.

Bên cạnh đó, Công ty CP Thuỷ điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh (mã VSH) báo cáo doanh thu đạt 349,5 tỷ đồng, giảm 60,8% so với cùng kỳ; lợi nhuận sau thuế vẻn vẹn 1,77 tỷ đồng, giảm tới 99,6% so với cùng kỳ.

Thủy điện vẫn còn nhiều khó khăn do chu kỳ El Nino còn tiếp diễn đến nửa đầu 2024. Các nhà máy thủy điện cũng tiếp tục bị ảnh hưởng tiêu cực do El Nino sẽ gây ra hiện tượng khô hạn và mực nước về hồ ít hơn.
Theo giải trình của công ty, do tình hình thuỷ văn cuối năm 2023 và các tháng đầu năm 2024 tại khu vực miền Trung không thuận lợi, lưu lượng nước về các hồ thấp hơn kế hoạch và trung bình nhiều năm, ảnh hưởng lớn đến tình hình sản xuất điện trong quý I/2024. Sản lượng điện thương phẩm trong quý I của VSH giảm 209,79 triệu kWh, tương ứng giảm 32,12% so với cùng kỳ năm trước.

Trong cùng diễn biến, kết thúc quý I, nhiều doanh nghiệp khác cùng ngành cũng có báo cáo kết quả kinh doanh không mấy khả quan như Công ty CP Thủy điện A Vương chỉ đạt 92 tỷ đồng doanh thu trong quý I, giảm 63% so với cùng kỳ năm ngoái; lợi nhuận trước thuế đạt 40,4 tỷ đồng, thấp hơn nhiều so với con số 172,4 tỷ đồng đạt được trong quý I/2023.

Hay Công ty CP Thủy điện Miền Trung chỉ đạt 32,8 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế trong quý đầu năm, giảm 71% so với cùng kỳ; Công ty CP Thủy điện Sông Ba Hạ báo lãi trước thuế 14,5 tỷ đồng, giảm 59,5% so với cùng kỳ năm trước; Công ty CP Thủy điện Sê San 4A lãi 14,4 tỷ đồng, giảm 38,2% so với cùng kỳ; Công ty CP Thủy điện Cần Đơn báo lãi 20,4 tỷ đồng, giảm 19,4%; Công ty CP Thủy điện - Điện lực 3 báo lãi 13,6 tỷ đồng, giảm 29,9%…

Đối mặt với khó khăn

Theo dự báo của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, hiện tượng El Nino duy trì đến tháng 4/2024 với xác suất trên 90%, sau đó suy yếu và có khoảng 60% cơ hội chuyển sang pha trung tính trong giai đoạn từ tháng 5 đến tháng 7/2024 và khoảng 50 - 60% khả năng chuyển sang La Nina vào cuối năm 2024.

Đáng chú ý, từ tháng 7 đến tháng 8/2024, hiện tượng nắng nóng và nắng nóng gay gắt có khả năng xuất hiện nhiều hơn so với trung bình nhiều năm tại khu vực Bắc bộ và Trung bộ. Nắng nóng sẽ làm tăng nhu cầu sử dụng điện và cũng là nguyên nhân ảnh hưởng trực tiếp đến các doanh nghiệp thuỷ điện khi lưu lượng nước về các hồ năm nay thấp hơn kế hoạch và trung bình nhiều năm.

Hạn hán tại hồ thuỷ điện. Ảnhh: EVN.

Theo Viện Nghiên cứu Quốc tế về xã hội và khí hậu (IRI), hiện tượng El Nino có xác suất cao sẽ diễn ra trong năm 2024 trước khi chuyển sang pha trung tính. Điều này đồng nghĩa nền nhiệt cao, lượng mưa giảm và mực nước của các hồ, ảnh hưởng đến khả năng huy động của các nhà máy thuỷ điện. Đặc biệt, tại khu vực miền Bắc, tình hình cung ứng điện sẽ gặp nhiều khó khăn khi loại hình này chiếm khoảng tới 46% tổng công suất lắp đặt.

Theo báo cáo phân tích gần đây, Công ty Chứng khoán BSC nhận định, xác suất xảy ra hiện tượng EI Nino vẫn duy trì ở mức cao trong giai đoạn 5 tháng đầu năm. Các dự báo đang cho thấy cái nhìn thận trọng đối với doanh nghiệp thuỷ điện trong năm 2024 khi mà hiện tượng EI Nino đã và đang ảnh hưởng trên quy mô rộng. Các doanh nghiệp thuỷ điện có thể tiếp tục gặp thách thức trong quý II và kỳ vọng sẽ có sự cải thiện từ quý III/2024, khi bắt đầu vào mùa mưa trong năm.

Để ứng phó với hiện tượng El Nino kéo dài, gây ra ảnh hưởng đến việc sản xuất điện, một số doanh nghiệp đã có những biện pháp để đối mặt với khó khăn do tình hình thời tiết. Đơn cử như VSH, trong năm 2024, VSH tiến hành thuê tư vấn tiếp tục nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng về hiệu quả kinh tế, kỹ thuật, môi trường, nhu cầu hệ thống... của dự án Thủy điện Vĩnh Sơn và Sông Hinh để tăng thêm công suất lần lượt là 40 MW và 70 MW.

Cùng góc nhìn, Công ty CP Thủy điện - Điện lực 3 cho biết, hiện tượng khí hậu El Nino dự báo sẽ tiếp tục duy trì đến tháng 6/2024, sau đó hình thái thời tiết ENSO sẽ xuất hiện đến tháng 9/2024. Vì vậy, thời tiết tại Tây Nguyên khó dự đoán, dự báo lượng mưa trong khu vực rất thấp trong khoảng 8 tháng đầu năm. Giai đoạn nắng nóng và khô hạn khốc liệt được dự báo sẽ diễn ra đến tháng 7/2024. Ngoài ra, công ty phải dừng máy để triển khai các công trình sửa chữa lớn, bảo dưỡng, sửa chữa định kỳ chưa thực hiện được trong năm 2023. Năm 2024, công ty dự kiến sản lượng điện thương phẩm đạt 75 triệu kWh, giảm so với sản xuất năm 2023 (90,5 triệu kWh).