Thị hiếu người tiêu dùng thay đổi khiến các đại lý không kịp trở tay.
Sự thay đổi nhanh chóng trong thị hiếu khách hàng đang gia tăng tỷ lệ xe tồn kho tại khắp các đại lý ô tô Ấn Độ. Hoạt động kinh doanh gặp áp lực, bất chấp doanh số bán hàng mạnh mẽ ghi nhận trong mùa lễ hội cuối năm.
Việc người tiêu dùng Ấn Độ chọn mua những chiếc xe cỡ lớn sang trọng khiến doanh số dòng cỡ nhỏ truyền thống phổ biến giảm mạnh, theo Nikkei. Tuần trước, hiệp hội đại lý ô tô lớn nhất của đất nước cho biết lượng xe tồn kho tại các đại lý - được đo bằng ngày - vẫn ở mức cao, từ 75 đến 80 ngày/sản phẩm vào tháng 10, cao hơn nhiều so với mức khuyến nghị là 21 ngày.
Vào tháng 10, doanh số bán hàng của các đại lý ô tô đã tăng 32% so với cùng kỳ năm ngoái lên 483.159 chiếc, theo dữ liệu từ Liên đoàn các Hiệp hội Đại lý Ô tô (FADA). Tuy nhiên, tổ chức này đã đưa ra khuyến cáo, yêu cầu các nhà sản xuất ô tô tập trung thanh lý hàng tồn kho năm 2024 để giải toả áp lực.
Các nhà phân tích tại Viện nghiên cứu Nomura cho biết, giai đoạn lễ hội kéo dài từ tháng 10 đến đầu tháng 11 thường chiếm 25% đến 30% doanh số bán xe hàng năm tại Ấn Độ. Quý I, từ tháng 1 đến tháng 3, thường chiếm khoảng 20% đến 25% doanh số bán hàng.
“Lượng hàng tồn kho cao gây tổn hại cho cả đại lý và nhà sản xuất”, Harshvardhan Sharma, giám đốc tư vấn bán lẻ ô tô tại Viện nghiên cứu Nomura nói và cho biết khi lượng hàng tồn kho tăng lên, động lực với các nhà sản xuất sẽ bị kìm hãm.
Dữ liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Ấn Độ (SIAM) cho thấy sản lượng xe du lịch đã giảm gần 4% so với cùng kỳ năm trước xuống còn 367.185 chiếc vào tháng 10. Doanh số bán xe du lịch trong nước cho các nhà phân phối gần như không đổi trong cùng kỳ.
“Các đại lý cần được phía nhà sản xuất hỗ trợ về mặt tài chính để tiếp thị và chiết khấu”, Sharma cho biết. “Đồng thời, phía nhà sản xuất cũng nên có một số cam kết với các nhà cung cấp và bán lẻ”.
Được biết, người tiêu dùng Ấn Độ đang chuyển sang các dòng xe phân khúc cao cấp hơn. Theo dữ liệu từ SIAM, vào tháng 10, doanh số bán xe SUV đã tăng 14% so với cùng kỳ năm trước trong khi sản lượng tăng 6,4%. Ở chiều ngược lại, doanh số bán xe nhỏ gọn lại giảm 16% trong khi sản lượng giảm 19% trong cùng kỳ. Doanh số bán xe cỡ trung giảm 16,5% và sản lượng giảm 23%.
Sharma cho biết hiện tại, phân khúc xe SUV chiếm khoảng 42% đến 45% tổng doanh số bán xe chở khách. Sự thay đổi trong thị hiếu chủ yếu được thúc đẩy bởi nhu cầu thể hiện sự giàu có đầy tham vọng cũng như tính dễ dàng tiếp cận các lựa chọn tài chính.
Các nhà phân tích tại Nomura cho biết khoảng 80% tổng số xe du lịch được bán vào năm 2023 đều được thực hiện bằng các khoản vay. Dữ liệu từ ngân hàng trung ương cho thấy các khoản vay cá nhân chưa thanh toán để mua xe đã tăng 13,3% so với cùng kỳ năm ngoái lên 73,1 tỷ USD vào tháng 9. Tỷ lệ mua xe trả góp dự kiến sẽ đạt 85% vào năm 2030.
“Trước đây, người mua tập trung nhiều hơn vào quãng đường đi được”, Arun Agarwal, người phụ trách ngành ô tô tại Kotak Securities, một công ty môi giới, cho biết. “Giờ đây khác rồi. Người Ấn Độ ngày càng sẵn sàng chi nhiều tiền hơn để có trải nghiệm tốt hơn”.
Điều này tất nhiên tỷ lệ thuận với nợ hộ gia đình. Ngân hàng trung ương đã nhiều lần cảnh báo về việc gia tăng các khoản vay không được bảo đảm.
“Đòn bẩy dư thừa thông qua các khoản vay bán lẻ, chủ yếu cho mục đích tiêu dùng, cần được giám sát cẩn thận theo quan điểm thận trọng vĩ mô”, Thống đốc Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ Shaktikanta Das cho biết vào tháng 8.
“Trước đây, các bên bảo lãnh rất thận trọng và sẽ từ chối những người mua sắm lần đầu sống tại nông thôn. Giờ đây, bạn có thể nhận được khoản tín dụng nhanh hơn nhiều, với mức giá rất cạnh tranh”, ông Sharma cho biết.
Tuy nhiên, ngay cả khi người dân Ấn Độ chuyển sang các loại xe đắt tiền hơn, nhiều nhà sản xuất và đại lý vẫn sẽ phải giải quyết các rủi ro liên quan đến hàng tồn kho trong thời gian tới. Sharma cho biết: “Chúng ta có thể sẽ tiếp tục chứng kiến các chính sách chiết khấu và tiếp thị mới từ phía đại lý để giải quyết tình trạng tồn kho cao”.
Được biết, số lượng ô tô trên đường phố Ấn Độ đã tăng từ 19 triệu vào năm 2012 lên 49 triệu vào năm 2022. Tỷ lệ sở hữu ô tô trên 1.000 người đã tăng gấp đôi từ 17 lên 34 trong cùng kỳ. Hormazd Sorabjee, người lái chiếc Porsche 718 Cayman GTS, cho biết: “Mối tình với ô tô ở Ấn Độ, vào thời điểm này, đang ở mức cao nhất mọi thời đại”,
Chỉ 5 năm trước, cứ 2 chiếc ô tô được bán ở Ấn Độ thì 1 chiếc là hatchback. Ngày nay, tỷ lệ đó đã giảm xuống, trong khi hơn 50% doanh số bán mới là xe SUV , theo Hyundai Motor, một công ty Hàn Quốc có chi nhánh địa phương.
Có thể thấy SUV hiện là dòng xe được yêu thích nhất tại Ấn Độ - thị trường xe ô tô lớn thứ 3 thế giới, chỉ sau Mỹ và Trung Quốc. Xe điện ở thời điểm hiện tại cũng chỉ chiếm một thị phần nhỏ, song tiềm năng thì không ai có thể phớt lờ. Báo Livemint của Ấn Độ trích dẫn các số liệu cho thấy, như một công ty sản xuất ô tô nội địa của Ấn Độ M&M năm ngoái đã đạt mức tăng trưởng lên tới gần 2.500% chỉ nhờ đúng 1 mẫu xe điện được hãng tung ra thị trường.
Theo: Nikkei Asia, The Economist
Vũ Anh
